| Galeria
zdjęć |
|
|
| foto4,
foto5,
foto6, |
| foto7,
foto8,
foto9, |
| foto10,
foto11,
foto12, |
| foto13,
foto14,
foto15, |
| foto16,
foto17,
foto18, |
| foto19,
foto20,
foto21, |
| foto22 |
|
|
SKRZYDŁA
OBRZEŻNE
Niejednolite
skrzydło frontowe, złożone z wysuniętej osiowej wieży
wjazdowej, przyległego do niej prostokątnego, dwukondygnacyjnych
budynku przybramnego i po bokach dwóch cofniętych
symetrycznych pawilonów na planie wydłużonego równoległoboku,
mieszczących równie pochyłe; pomiędzy dwupiętrowymi
narożnymi wieżami symetryczne, podpiwniczone, jednopiętrowe
skrzydła: dwa o długości bocznych kurtyn, załamujące
się w dwa skrzydła krótsze, wnikające w zewnętrzne
naroża pałacu.
Wieża
wjazdowa na planie spłaszczonego prostokąta, o ściętych
w narożach, lekko oszkarpowanych ścianach; nad sklepionym
niegdyś przejazdem, utopionym w kurtynie i powiązanym
z jej platformą, co najmniej trzy piętra. Fasady boniowane
na narożach, ogzymsowane poniżej połowy wysokości;
górą z czterech stron pozostałości zegarów: różnej
wielkości oprofilowane otwory i wnęki cyferblatów,
w bocznych ścianach ze sgraffitowymi cyframi; niżej
boczne okna arkadowe, niegdyś z trójkątnym zwieńczeniem,
i prostokątne, od frontu zaś olbrzymie arkadowe okno,
a pod nim miejsce powiązanej z portalem tablicy inskrypcyjncj.
W licu kurtyny główny portal zaniku z czarnego (dziś
zszarzałego) marmuru, złożony z arkadowej bramy w
prostokątnej uskokowej wnęce, oraz z dwóch bocznych
prostokątnych otworów oddzielonych od bramy rustykowanymi
pilastrami, dźwigającymi olbrzymie płaskorzeźby nawiązujące
do nazwy zamku: z lewej krzyż, z prawej herbowy topór
Ossolińskich; w uszakowych tablicach nad drzwiami:
w lewej litera W, prawej data 1631.
Budynek
przybramny jednotraktowy: we wtopionym w kurtynę przyziemiu
dalszy ciąg wjazdu między dwoma pomieszczeniami, sklepionymi
niegdyś krzyżową kolebką; na piętrze rozplanowanie
podobne. Fasady z prostokątnymi otworami, o zniszczonych
podziałach; jedynie od dziedzińca portal przejazdu
z czarnego niegdyś marmuru, arkadowy, ujęty w kolumny
toskańskie, z których pozostały głowice, podstawione
wraz z kluczem archiwolty pod trzy wielkie wsporniki
balkonowe. Pierwotny dach zapewne czterospadowy.
Pawilony
ze spiętrzonymi tunelami równi pochyłych, opadającymi
wzdłuż kurtyn od ich platformy do przyziemia, a od
dziedzińca do piwnic wież bocznych.
Skrzydła
boczne jednotraktowe o piwnicach i przyziemiu sklepionych
płaską kolebką z lunetami, dzielone oprócz jednownętrznych
pięter skrzydeł dłuższych na pomieszczenia różnej
wielkości; w skrzydłach krótszych: w zach. m. i. kwadratowa
czterobiegowa klateczka schodowa, przylegająca do
korpusu pałacu, w pn. pozostałości kuchni (?); na
piętrze między tym skrzydłem a pałacem dzicdzińczyk
ścięty podsklepionym przejściem. W łącznikach frontu
pałacu ze skrzydłami bocznymi w dole przejazd, na
piętrze pokój. Narożne wieże o trapezoidalnym, mało
wyodrębnionym ze skrzydeł planie; dwie otwarte na
drugim piętrze wielkimi arkadami na poddasza skrzydeł
bocznych. Fasady skrzydeł od zewnątrz skromniejsze,
od dziedzińców zestrojone z architekturą niższych
partii pałacu, dzielone kordonami oraz boniowane dla
wyodrębnienia wież i naroży; prostokątne okna (w wieżacli
niektóre później przesunięte) w ciosowych uszakowych
ujęciach, na pierwszym piętrze zwieńczone frontonami
na zmianę trójkątnymi i odcinkowymi; w nielicznych
ślepych oknach malowane gomółki; bramy przejazdów
między pałacem a skrzydłami arkadowe. Fasady drugiego,
lekko pochyłego piętra wież jedno- i dwuosiowe, z
toskańskimi pilastrami o sgraffito-wych kanelach,
ujmującymi wielkie ślepe arkady z prostokątnymi oknami
w sgraffitowych obramieniach; jedynie w zewnętrznym
licu krótszych skrzydeł pilastry w rytmie łuku triumfalnego,
z arkadą i ciosowym uszakowym oknem w środkowej, a
płycinami w bocznych osiach. Wielki, rozpięty między
ścianami wież ostrołuk dźwiga środkowy filar, schowany
pierwotnie w dachu, przechodzący w wieńczącą wieże
okrągłą, pełną latarnie z pilasterkami i sgraffitowymi
oknami.
|
|
*
Opracowane na podstawie "KATALOGU ZABYTKÓW SZTUKI
W POLSCE" TOM III, WOJEWÓDZTWO KIELECKIE, zeszyt
7: POWIAT OPATOWSKI; pod red. Jerzego Z. Łozińskiego
i Barbary Wolff |
|
