| Galeria
zdjęć |
|
|
| foto4,
foto5,
foto6, |
| foto7,
foto8,
foto9, |
| foto10,
foto11,
foto12, |
| foto13,
foto14,
foto15, |
| foto16,
foto17,
foto18, |
| foto19,
foto20,
foto21, |
| foto22 |
|
|
PAŁAC
Prostokątny
korpus t rój- a po bokach dwupiętrowy o zmiennej wysokości
drugiego piętra, przerwany od frontu (szyja) dla pokazania
centralnie położonego w poprzek osi zamku eliptycznego
dziedzińczyka, oraz od tylu długa, prostokątna, trójpiętrowa
wybudowa, zakończona przewężeniem i ośmioboczną wieżą.
W
korpusie dziedzińczyk i szyja ujęte podkową spiętrzonych
galerii; galerie przyziemia (w przeciwieństwie do
reszty pałacu niepodpiwniczone), przejazdowe, otwarte
na masywnych arkadach, pięter - zamknięte, z pokojami
wydzielonymi u czoła budynku. Galerie otacza z trzech
stron rząd pokoi, przerwany na głównej osi zamku wpuszczeniem
pomieszczeń wybudowy, a na dłuższej osi dziedzińczyka
- od pn.-wsch. dwubiegową tunelową klatką schodową,
od pd.-zach. pomieszczeniami na zewnątrz akcentowanymi
ryzalitem (na pierwszym piętrze kaplica?). Galerie
i część pomieszczeń przyziemia sklepione kolebka krzyżowa
i z lunetami, ze śladami geometrycznej dekoracji tzw.
typu lubelskiego, oraz sklepieniami zwierciadlanymi.
Fasada dziedzińca, szyi, oraz czołowej ściany galerii
o czterech uskakujących kondygnacjach: niskie, przeprute
arkadami przyziemie dzielone opaską impostową i wnękami
na filarach dziedzińca i szyi, dwa wysokie piętra
dekorowane zwielokrotnionym motywem łuku triumfalnego,
z oknami w większych a wnękami w mniejszych przęsłach,
oraz piętro attykowe o prostokątnych leżących okienkach,
połowionych balaskowym słupkiem: przyziemie i górne
naroża ściany frontowej boniowane; na piętrze pierwszym
okna arkadowe, a motyw łuku triumfalnego zredukowany
do pasów i płycin, m. i. okrągłych między archiwoltami,
na drugim - okna prostokątne i serliana z pilastrami
toskańskimi, o czterolistnych płycinach między ślepymi
łukami. ŚIady pierwotnej polichromii, m. i. portretów
rodziny wojewody Ossolińskiego i wyobrażeń alegorycznych
w 40 tablicowych i 40 okrągłych oraz czterolistnych
wnękach, z podpisami na cokołach. Reszta frontowej
oraz boczne fasady dostosowane do architektury obrzeżnych
skrzydeł, dzielone narożnym boniowaniem i kordonami,
ze skromną, na ogół nie zachowaną kamieniarką otworów;
jedynie na pierwszym piętrze ryzalitu pd.-zach. okno
arkadowe, a nad nim leżące owalne. Nie zachowane dachy,
nad środkiem zapewne czterospadowe, zwalmowane, po
bokach pulpitowe.
Przyziemie
wybudowy przebite na głównej osi tunelem równi pochyłej,
opadającej między pasmami komór od galerii do cysterny
w wieży; tunel sklepiony kolebką z lunetami, a przed
przewężeniem zapewne niegdyś podzielony na dwie kondygnacje,
otwarte na boczne pomieszczenia, prowadzące do potern
i trójkątnych dziedzińczyków. Wyżej wielkie prostokątne
sale, pierwotnie kryte płasko: pierwszego piętra jedno-,
drugiego dwukondygnacyjnych, bardziej reprezentacyjną
z wydzieloną przy galerii nie zachowaną emporą dla
kapeli; sala ta ozdobiona niżej zwielokrotnioną serlianą
z pilastrami toskańskimi, przepruta arkadami otworów
do dziedzińcowej galerii i wnęk okiennych, górą -
prostokątnymi lożami (ślady balustrad) we wnękach
okiennych, połączonymi obejściem w grubości ścian
z emporą i przeciwległym przewężeniem przy wieży.
Fasady czterokondygnacyjne oprócz kordonu niemal bez
śladów podziałów: okna przyziemia i piętra pierwszego
prostokątne, wielkiej sali dolne arkadowe, górne leżące
prostokątne ze śladami uszakowego ujęcia. Nie zachowany
dach zapewne czterospadowy.
Zajmująca
środek bastionu ośmioboczna wieża, z jedną płasko
krytą salą na każdym piętrze, dostępna z przewężenia
sąsiedniej wybudowy; pod dolną kondygnacją (na wysokości
tunelu równi) o ścianach z wnękami - cysterna, sklepiona
ośmioboczną kopułą z okulusem i połączona z kolebkową
piwnicą pod równią. Na zewnątrz trzy kondygnacje z
prostokątnymi oknami, na narożach boniowane, zwieńczone
fryzem sgraffitowym i gzymsem, nad którym attykowe
piętro z owalnymi leżącymi oknami; uszakowe ciosowe
okna, oraz drzwi z pierwszego piętra na osiowy owalny
taras, zwieńczone ponadto przerwanym frontonem odcinkowym.
|
|
*
Opracowane na podstawie "KATALOGU ZABYTKÓW SZTUKI
W POLSCE" TOM III, WOJEWÓDZTWO KIELECKIE, zeszyt
7: POWIAT OPATOWSKI; pod red. Jerzego Z. Łozińskiego
i Barbary Wolff |
|
